Vervolging vier verdachten neerhalen MH17
Het Openbaar Ministerie heeft besloten om vier verdachten te vervolgen voor het neerhalen van Malaysia Airlines vlucht MH17 op 17 juli 2014. Deze beslissing is genomen op basis van onderzoek van het Joint Investigation Team, dat bestaat uit Australië, België, Maleisië Oekraïne en Nederland. Het JIT heeft dit vanmorgen bekend gemaakt in Nieuwegein tijdens een bijeenkomst voor nabestaanden van de 298 omgekomen slachtoffers van de rampvlucht. Deze bijeenkomst werd gevolgd door een persconferentie voor binnen- en buitenlandse media.
Het Openbaar Ministerie gaat de volgende personen vervolgen:
- Igor Vsevolodovich GIRKIN (48)
- Sergey Nikolayevich DUBINSKIY (56)
- Oleg Yuldashevich PULATOV (52)
- Leonid Volodymyrovych KHARCHENKO (47)
Het Openbaar Ministerie verdenkt de vier van nauwe samenwerking om de BUK TELAR te verkrijgen en in stelling te brengen op de afvuurlocatie met als doel een vliegtuig neer te schieten. Zij kunnen daarom ook samen verantwoordelijk worden gehouden voor het neerschieten van vlucht MH17. Het Openbaar Ministerie stuurt vandaag internationale aanhoudingsbevelen voor hen uit en heeft hen op de nationale en internationale Opsporingslijsten geplaatst. Daarom zijn de volledige namen van de verdachten bekend gemaakt en worden hun foto’s getoond. Drie verdachten hebben de Russische nationaliteit, de vierde is Oekraïens. Omdat de grondwetten van beide landen het niet toestaan om onderdanen uit te leveren wordt niet om uitlevering gevraagd.
De vier verdachten op de kaart. Bij de plaats Pervomaisky in Oost-Oekraïne is de raket in 2014 afgevuurd.
Igor Girkin, ook bekend onder de naam Strelkov of Perviy, is een voormalige kolonel van de FSB, de Russische Federale Veiligheidsdienst. Girkin was op 17 juli 2014 Minister van Defensie en bevelhebber van het leger van de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk. Vanuit dit gebied werd de MH17 neergeschoten. Hij onderhield als hoogste militair contact met de Russische Federatie.
Sergey Dubinskiy, bijnaam Khmuriy, is een oud-militair van de GRU, de Russische militaire inlichtingendienst. Dubinskiy was in 2014 één van Girkin’s plaatsvervangers en tevens hoofd van de inlichtingendienst van de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk. Ook hij onderhield regelmatig contact met officials in Rusland.
Oleg Pulatov, ook wel Giurza genoemd, is een oud-militair van de Russische Spetznaz-GRU, de speciale eenheden van de Russische militaire inlichtingendienst. Pulatov was in 2014 plaatsvervangend hoofd van de inlichtingendienst van de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk en één van de plaatsvervangers van Dubinskiy.
Leonid Kharchenko, ook wel Krot genoemd, is de enige Oekraïense verdachte. Hij heeft geen militaire achtergrond. Hij werd direct aangestuurd door Dubinskiy en gaf in juli 2014 als commandant leiding aan een gevechtseenheid in de regio rond Donetsk. In dat gebied was op dat moment een gewapend conflict gaande tussen pro Russische strijders en de Oekraïense strijdkrachten.
Het Nederlandse Openbaar Ministerie gaat de vier verdachten dagvaarden, zodat zij zich ter zitting kunnen verantwoorden voor hun rol in het neerhalen van vlucht MH-17. Ze worden vervolgd voor:
- het doen verongelukken van vlucht MH17, met de dood van alle inzittenden tot gevolg, strafbaar gesteld in artikel 168 van het Wetboek van Strafrecht;
- de moord op de 298 inzittenden van vlucht MH17, strafbaar gesteld in artikel 289 van het Wetboek van Strafrecht.
Het Openbaar Ministerie heeft tijdens de persconferentie benadrukt alleen de beschuldigingen bekend te maken. Het is aan de rechtbank om over die beschuldigingen een oordeel te vellen.
Het proces begint op 9 maart 2020 om 10.00 uur en vindt plaats voor de rechtbank Den Haag, die zitting houdt in het Justitieel Complex Schiphol. Voor het eerste gedeelte van het proces heeft de rechtbank de periode van 9 tot en met 13 maart gereserveerd en van 23 tot en met 27 maart. Enige tijd voor aanvang van de zitting zal de rechtbank bekend maken welke dagen in die periode daadwerkelijk zitting wordt gehouden. Naar verwachting zal in dit eerste gedeelte van het proces nog niet de inhoudelijke behandeling van de strafzaak plaatsvinden.
Het strafrechtelijk onderzoek van het JIT loopt sinds 2014. Eerder al, op 28 september 2016, heeft het JIT bekend gemaakt dat vlucht MH17 is neergeschoten door een raket uit de 9M38 serie, die is afgeschoten door een BUK TELAR installatie. Deze installatie is, zo blijkt uit het onderzoek, vanuit de Russische Federatie vervoerd naar een landbouwveld bij de plaats Pervomaisky in Oost-Oekraïne, van waaruit de raket werd afgevuurd. Na het afvuren is de installatie – met 1 ontbrekende raket – weer terug gegaan naar de Russische Federatie. Op 24 mei 2018 maakte het JIT meer informatie uit het onderzoek bekend, en gaf aan dat de conclusie van het JIT was dat de BUK TELAR die gebruikt is om MH17 neer te halen, afkomstig is van de 53ste Anti Aircraft Missile brigade, een eenheid van de Russische krijgsmacht uit Kursk in de Russische Federatie.
De persconferentie in Nieuwegein werd vandaag afgesloten met een getuigenoproep gericht op andere personen die een rol hebben gespeeld bij het neerhalen van MH17, zoals leden van die 53ste brigade. Het JIT liet weten dat het onderzoek verder gaat en zich ook zal blijven richten op de bemanning van de BUK TELAR en op personen die een belangrijke schakel waren in de besluitvorming in de Russische Federatie over de militaire steun aan Oost-Oekraïne in 2014.