Boetes en werkstraf voor boeren vanwege overtreden meststoffenwet
Het Openbaar Ministerie heeft vandaag in de rechtbank Den Bosch op een themazitting mestfraude werkstraffen tot 140 uur en boetes tot 22.000 euro geeist tegen zeven boeren uit Brabant en Limburg. De boeren hielden in totaal honderden varkens of duizenden kippen meer dan waarvoor zij rechten betaalden. Deze dieren mochten zij daarom eigenlijk niet houden, zei de officier op zitting: “Dieren belasten het milieu door uitstoot van stikstof, fosfaat, ammoniak en overige broeikasgassen. Daarnaast produceren ze fijnstof en geur.”
Meststoffenwet
De Meststoffenwet maakt onderdeel uit van een Europees systeem waarin de maximale mestproductie op lidstaat niveau is gemaximeerd. Het systeem kent een plafond; op enig moment is er in Nederland een maximaal aantal dierrechten aanwezig, waarmee op landelijk niveau de maximale hoeveelheid varkens en pluimvee in Nederland wordt geregeld. Sommige bedrijven bezitten bijna alle dierrechten die ze nodig hebben voor de bedrijfsvoering, andere bedrijven bezitten die maar deels of zelfs helemaal niet. Die bedrijven moeten door het jaar heen hun rechten bij elkaar leasen. Dat moeten ze tijdig doen, want het niet hebben van voldoende rechten per 31 december is een misdrijf. “Het is wel duidelijk dat de dierrechten voor een bedrijf een kostbare aangelegenheid zijn,” zei de officier van justitie op zitting.
Concurrentievervalsing
“Het systeem en het plafond van de Meststoffenwet is er niet voor niets. Het voert Europees recht uit en Europa houdt ons niet voor niets scherp in de gaten,” aldus de officier van justitie op zitting. Hij noemde het belangrijk om op te treden tegen de overschrijdingen: “De concurrent die haar zaken wel op orde heeft, heeft de hoge prijs voor de dierrechten wel betaald. Als niet stevig wordt opgetreden tegen concurrenten die vals spelen, valt de prikkel tot nalevingsbereidheid bij normaal eerlijke ondernemers weg,” zei de officier. Hij vervolgde: “Last but not least dient het dierrechtensysteem het belang van milieu- en volksgezondheid. Denk aan de uitstoot van de schadelijke stoffen en de geur.”
Straffen
Een boer uit de gemeente Reusel-de Mierden moet van de rechter een boete van 8000 euro betalen. Hij hield in 2015 bijna 300 varkens meer dan toegestaan, zo blijkt uit onderzoek door de NVWA. Een boer uit de gemeente Boxmeer hield in 2016 en 2017 circa 170 varkens meer dan dat hij rechten had. Hij moet een boete van 5000 betalen. Een boer uit Grave betaalt een boete van 3000 euro. Hij hield meer dan 100 varkens te veel in 2016. Een boer uit de gemeente Venray hield bijna 200 varkens teveel en betaalt een boete van 5000 euro. Een pluimveebedrijf uit de gemeente Laarbeek hield in 2016 en 2017 meer dan 12.000 kippen te veel. Het bedrijf kreeg een boete van 22.000 euro en de bestuurder een werkstraf van 140 uur. Een pluimveehouder uit de de gemeente Leudal hield bijna 5000 pluimveedieren te veel. De rechter gaf hem een boete van 6000 euro. In de meeste gevallen werd de straffen deels voorwaardelijk opgelegd om de ondernemers naar de toekomst toe te waarschuwen.
Op zitting werden in de meeste zaken ook ontnemingsvorderingen aangekondigd in verband met de bespaarde leasekosten. Het OM heeft berekend dat verdachten bij elkaar ruim 40.000 euro hebben bespaard en het OM wil dit ontnemen bij de verdachten. Een zaak werd aangehouden voor nader onderzoek.