Er zijn personen die op reis gaan naar plekken waar ze makkelijker dan in hun eigen land seksueel contact kunnen hebben met kinderen, bijvoorbeeld vanwege de sociaaleconomische situatie in dat land. Het komt ook voor dat Nederlanders seksueel contact hebben met kinderen in het buitenland zonder dat ze hier specifiek naar op zoek waren. Ook misbruiken personen vanuit Nederland kinderen in het buitenland via een webcam, door deze kinderen (al dan niet tegen betaling) seksuele handelingen te laten verrichten of door liveshows te bestellen bij facilitators. Dit fenomeen wordt transnationaal seksueel kindermisbruik genoemd.
Transnationaal seksueel kindermisbruik
Bij dit type misdrijf gaat het feitelijk om het plegen van zedenmisdrijven in het buitenland, die betrekking hebben op fysiek misbruik van minderjarigen en/of het vervaardigen van kinderpornografisch materiaal. Daarnaast kan ook het ook gaan om het bekijken van live streams in Nederland van seksueel kindermisbruik dat in het buitenland plaatsvindt.
Vervolging
Uitgangspunt is dat plegers vervolgd worden in het land waar het misbruik plaatsgevonden heeft en het rechtsgevoel geschokt is. Ook het belang van genoegdoening en ondersteuning aan slachtoffers ligt hieraan ten grondslag.
Het Nederlandse Openbaar Ministerie kan Nederlanders (en buitenlanders met een vaste woon- of verblijfplaats in Nederland) die misbruik plegen in het buitenland strafrechtelijk vervolgen in Nederland. Dit heet extraterritoriale rechtsmacht. Vervolging kan bijvoorbeeld plaatsvinden als een minderjarig slachtoffer in het buitenland is misbruikt door de verdachte en die verdachte niet in dat land is aangehouden, maar zich inmiddels weer in Nederland bevindt.
Daarnaast kan in bijzondere gevallen het Nederlandse Openbaar Ministerie een vervolging in Nederland starten voor dezelfde feiten als waarvoor iemand in het buitenland vervolgd is. Zo’n bijzonder geval is bijvoorbeeld als de misbruiker in het buitenland niet zijn volledige straf uitgezeten heeft. Tevens kunnen plegers die reeds in het buitenland zijn vervolgd ook in Nederland worden vervolgd voor andere feiten die de buitenlandse rechter buiten beschouwing heeft gelaten.
Verdenkingen van seksueel kindermisbruik kunnen daarnaast consequenties hebben voor het werk van de verdachte, bijvoorbeeld als diegene werkzaam is in de gezondheidszorg of het onderwijs. In een dergelijk geval kan melding gemaakt worden bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd of de Inspectie van het Onderwijs.
Live streaming
Met de opkomst van het internet wereldwijd zien de politie en het Openbaar Ministerie dat er meer en meer digitaal misbruik op afstand wordt gepleegd: het zogeheten live streamen. Op bestelling worden kinderen voor de webcam misbruikt.
Veelal Westerse mannen maken zich op veilige afstand (denken ze) schuldig aan seksueel misbruik van kinderen in het buitenland. Het live streamen van kindermisbruik groeit sterk met de opkomst van betere internetverbinding in arme landen. Dit fenomeen komt bijvoorbeeld voor bij minderjarige slachtoffers in de Filippijnen, waar de slachtoffers veelvuldig door volwassen mensenhandelaren en/of familie of bekenden, gedwongen worden om seksuele handelingen uit te voeren voor de webcam. Mensenhandelaren of familieleden worden hier door de daders voor betaald. Ook het live streamen van seksueel kindermisbruik is strafbaar.
Criminele samenwerkingsverbanden
Het Openbaar Ministerie heeft naast individuele misbruikers ook zicht op criminele samenwerkingsverbanden (CSV’s) waarbij groepen misbruikers samen afspreken om uit te reizen naar andere landen om daar minderjarigen seksueel te misbruiken. Hierbij gaat het vaak om pedoseksuelen die elkaar in Nederland en/of via internet hebben leren kennen. Samen wordt strafbaar materiaal van kindermisbruik bekeken, maar ook kinderpornografisch materiaal vervaardigd in het buitenland. Het plegen van seksueel kindermisbruik in het buitenland en het bekijken, vervaardigen en/of verspreiden van kinderpornografisch materiaal gaan vrijwel altijd hand in hand. In de praktijk zien we dat bij misbruikers in het buitenland vrijwel altijd ook kinderpornografisch materiaal wordt aangetroffen, al dan niet zelf vervaardigd. Het belang bij deze onderzoeken is dan ook het opsporen van deze slachtoffers, zodat ze uit de situatie worden gehaald en de juiste zorg krijgen.