Nieuwe Aanwijzing slachtoffers in het strafproces gepubliceerd
Op 1 maart treedt de nieuwe Aanwijzing slachtoffers in het strafproces in werking. Het slachtofferbeleid is vernieuwd om te verduidelijken welke taak het Openbaar Ministerie (OM) heeft richting slachtoffers. Het uitgangspunt van de nieuwe Aanwijzing blijft dat het OM bij het nemen van beslissingen in een strafzaak recht doet aan de belangen van slachtoffers, en uitvoering geeft aan de wettelijke rechten van slachtoffers. In het nieuwe beleid wordt expliciet uitgegaan van de slachtofferpresumptie (‘slachtoffer tot het tegendeel bewezen is’).
Slachtofferverklaring
In de nieuwe Aanwijzing wordt onder meer verduidelijkt hoe het slachtoffer diens wensen kenbaar kan maken, en dat het slachtoffer altijd een schriftelijke slachtofferverklaring kan uitbrengen. Ook staat beschreven op welke wijze de officier van justitie bij het opleggen van een strafbeschikking rekening kan houden met een wens tot schadevergoeding van het slachtoffer.
Wensenformulier
In aanvulling op de mogelijkheid van slachtoffers om zelfstandig wensen kenbaar te maken, stuurt het Openbaar Ministerie een wensenformulier naar het slachtoffer. De beslissing over de strafzaak wordt enige tijd uitgesteld om het slachtoffer de gelegenheid te geven daarop te reageren. In het wensenformulier wordt een termijn van twee weken gegeven. Als het slachtoffer op een later moment diens wensen en belangen doorgeeft, houdt het OM daar zoveel mogelijk rekening mee.
Kennisneming van processtukken
Het slachtoffer heeft zoals beschreven in de Aanwijzing recht op kennisneming van processtukken. Soms zijn er redenen om daarvoor (nog) geen toestemming te geven, bijvoorbeeld om het mogelijk te maken dat het slachtoffer wordt gehoord als getuige zonder dossierkennis, of om te voorkomen dat een verdachte dan niet meer wil meewerken aan reclasseringsrapporten of psychologisch onderzoek. Er bestaat op dit moment geen wettelijke mogelijkheid om in zo’n geval bezwaar te maken bij de rechter-commissaris. In het gemoderniseerde Wetboek van Strafvordering wordt die mogelijkheid wel in de wet opgenomen.
Versterken positie slachtoffers
Een Aanwijzing van het College van procureurs-generaal is bedoeld voor medewerkers van het OM en opsporingsambtenaren. Een Aanwijzing bevat geen voorschriften voor slachtoffers en is ook niet bedoeld als handboek of toelichting op de wettelijke regeling. De nieuwe Aanwijzing dient als basis voor het werk binnen het OM, waarbij alle OM-medewerkers oog hebben voor de belangen van slachtoffers.
Het Openbaar Ministerie blijft graag in gesprek met de verschillende slachtofferorganisaties over verdere verbetering van de omgang met slachtoffers in het strafproces, en werkt hiervoor ook samen met de andere organisaties in de strafrechtketen.
Lees hier de volledige Aanwijzing slachtoffers in het strafproces.