Hoge celstraffen geëist na explosieve geweldsgolf

In de Asterstraat in Oss wordt in februari 2018 een auto in brand gestoken voor een woning. Het bleek later de eerste van een serie aanslagen, waarbij extreem veel geweld werd gebruikt. In oktober van het jaar werd het drietal opgepakt dat volgens het Openbaar Ministerie (OM) verantwoordelijk is voor een groot deel van het geweld. Tegen twee van de drie verdachten werden vandaag hoge celstraffen geëist: “Deze aanslagen zijn van een kaliber waarvan ik zonder blikken of blozen durf te zeggen dat ze terroristisch zijn, bedoeld zijn om angst te zaaien.”

Enkele dagen na de brand in Oss, wordt bij de voordeur van dezelfde woning brand gesticht. In hetzelfde weekend is het ook raak bij een huis in Haarlem waar een bekende van het slachtoffer in Oss woont. Een brandbom komt tot ontploffing, wanneer die naar het pand wordt gegooid. In alle gevallen waren de bewoners aanwezig. Ondanks het feit dat er levensgevaarlijke, zelfgemaakte brandbommen werden gebruikt, raakt niemand gewond.

Moordaanslag

Het is medio augustus 2018 wanneer Oss wordt opgeschrikt door een enorme knal. Bij een café aan de Berghemseweg gaat kort na sluitingstijd een zwaar explosief af. Het blijkt een aanslag te zijn met een krachtige scherfgranaat. Hoewel er geen slachtoffers vallen, kwalificeert het OM het als een onmiskenbare moordaanslag. De officier van justitie: “Granaatscherven sloegen door de rolluiken in het plafond van de woonkamer, waar op dat moment twee personen aanwezig waren. Eén daarvan werd door de kracht van de explosie van de bank geblazen. Het café was nog maar net gesloten en dat gold ook voor de rolluiken. “Wanneer je dan op die plek zo’n zwaar explosief tot ontploffing brengt, dan accepteer je de kans dat daar dodelijke slachtoffers bij vallen.”

Leende

Na deze zware explosie gaat het ook voor het eerst op een andere plek in Brabant fout. In Leende wordt op de eerste zondag van september een auto in brand gestoken. Door de brand raakt een woning flink beschadigd. Hier blijkt ook gebruik gemaakt van een vuurwerkmortier om de brand te ontsteken. Er is daarnaast een baksteen door de ruit gegooid, waardoor de brand makkelijker kan overslaan. De bejaarde bewoonster weet de woning te ontvluchten en komt met de schrik vrij.

Arie den Dekker

Het is lang niet de enige aanslag in die maand, zo wordt al gauw duidelijk als twee nieuwe misdrijven zich kort achter elkaar voordoen. Plaats delict is een huis aan de Aengelbertlaan in Oss. Het betreft de woning van Arie den Dekker. Op donderdag 13 september blijft het bij een poging tot brandstichting, maar een paar dagen later wordt het huis volledig in brand gezet door twee molotovcocktails de woonkamer in te gooien. Den Dekker is aanwezig in zijn slaapkamer, maar blijft ongedeerd door via een raam te ontvluchten. Twee van zijn vier honden overleven de brand niet. Ook hier kwalificeert het OM de tweede brandstichting als een poging tot moord: “Als je twee molotovcocktails in een woning gooit, waar waarschijnlijk iemand verblijft, dan is de kans meer dan aanzienlijk dat er doden vallen. Een poging tot moord dus”, oordeelt de officier van justitie.

Dodelijk projectiel

Eind september verplaatst het geweld zich opnieuw naar het zuidoosten van de provincie. Bij een woning aan de Eindhovense Keldermansstraat wordt een zwaar explosief naar binnen gegooid. De handgranaat heeft een verwoestende werking. Het blijkt te gaan om een granaat met kleine kogeltjes. Dit soort handgranaat is dodelijk op een afstand van 12 tot 18 meter en zwaar verwondend tot 40 meter. Ook bij deze aanslag raakt wonder boven wonder niemand gewond, maar ook hier zijn ongekende risico’s genomen: “Dit soort granaat heeft een vertraging van enkele seconden. Het scenario waarbij iemand in de tijd tussen het inslaan van het raam en het ontploffen op het lawaai afkomt en zich in hal of bij de trap bevindt tijdens de explosie is reëel te noemen.”

Arrestaties

Door informatie uit de verschillende onderzoeken aan elkaar te knopen, kreeg de recherche in de loop van 2018 zicht op een aantal verdachten. Begin oktober werden twee van de drie door een arrestatieteam opgepakt in een vakantiepark in Belfeld (L), waar ze sinds enige tijd verbleven. Zij stonden dinsdag en donderdag voor hun aandeel in de zaken voor de rechter. De derde verdachte werd kort daarna opgepakt in Maarsbergen, maar was ook regelmatig te vinden in het huisje in Limburg. Hij staat op 5 november voor de rechter in verband met het onderzoek naar de aanslagen. Hij wordt echter ook verdacht van de moord op de 51-jarige Henk Baum uit Nistelrode. Henk Baum werd maart 2018 in Schaijk doodgeschoten in zijn auto.

Bewijs

Onder meer dankzij afgeluisterde gesprekken kon het team bewijs verzamelen in meerdere zaken. Verder werd er dankzij technisch onderzoek bewijs gevonden tegen de verdachten, waaronder DNA-bewijs. Ook door het verzamelen en analyseren van gegevens uit een navigatiesysteem, een door de politie aangebracht baken onder een auto, getuigenverklaringen, camerabeelden en mastgegevens werd bewijs gegenereerd. Bij de woning van Arie den Dekker bleef zelfs een telefoon achter van een van de verdachten.

Motief

Hoewel de betrokkenheid van de verdachten bij de gepleegde feiten voor het OM vaststaat, lijkt het erop dat de aanslagen in opdracht werden gepleegd. “Dat doet helemaal niets af aan de ernst van de gepleegde feiten. De verdachten hebben met hun volle verstand zeer ernstige feiten gepleegd en horen daarvoor zwaar gestraft te worden”, zo zegt de officier van justitie. Het motief van de aanslagen is niet duidelijk: “Maar niets in het dossier dat mij doet denken dat deze verdachten het persoonlijk nodig vonden om deze aanslagen te plegen. Zij hebben het voor het geld, voor beloftes of voor status gedaan. Het getuigt in mijn ogen van een totaal gebrek aan geweten en empathie. Dan ben je niet meer sneu, niet gek, maar gewoon in en in slecht.”

Eisen

De zwaarte van de feiten, het gemak waarmee ze werd gepleegd, het gebrek aan openheid van de verdachten, de hoeveelheid feiten, meermalen gericht op één slachtoffer, de lange periode dat dit heeft geduurd en dat alleen maar tot een halt is gekomen door ingrijpen van politie, de directe impact op slachtoffers, buurt en maatschappij, het terroristische en ondermijnende karakter tellen allemaal mee bij de bepaling van de strafeis. Het zijn in de ogen van het OM stuk voor stuk strafverzwarende omstandigheden die afgestraft moeten worden. Voor hun aandeel eist het OM vijftien en twintig jaar cel. Uitspraak is over twee weken.