Steekincidenten Purmerend: minderjarigen voor de rechter
‘’Provinciestad Purmerend gaat gebukt onder een explosie van geweld. Dat baart het OM, politie, bestuurders en bewoners grote zorgen. Zorgelijk is ook dat het gaat om extreem jonge dadergroepen die er geen seconde over lijken te twijfelen fors geweld in te zetten. De aanleiding voor het geweld lijken flutincidenten, met wraak op wraak op wraak tot gevolg.’’ Zo begint de officier van justitie het requisitoir. Op besloten jeugdzittingen stonden deze week drie jongens terecht voor gewelddadige steekincidenten in Purmerend op 1 en 20 juli vorig jaar.
Steekincidenten
Op 1 juli 2023 heeft een 15-jarige jongen, in het gezelschap van een leeftijdgenoot, geprobeerd twee andere minderjarigen met een mes te verwonden. Het ene slachtoffer wist de messteken af te weren en werd daardoor slechts in zijn arm geraakt. Het andere slachtoffer is meerdere malen in zijn lichaam geraakt en liep daarbij o.a. een slagaderlijke bloeding op. Hij moest worden geopereerd.
Op 20 juli voltrekt zich eenzelfde soort scenario: een jongen van 15 steekt met een mes in op een dan 17-jarige jongen. Het blijkt hetzelfde slachtoffer te zijn als drie weken daarvoor, dat zich toen wist te verweren. Dat hij in korte tijd twee keer zoiets ingrijpends meemaakt is zeer ernstig en beangstigend.
Conflict
Er lijkt in Purmerend sprake van een langer lopend conflict tussen twee groepen, wat resulteert in diverse incidenten. In februari van dit jaar heeft het zelfs geleid tot een dodelijk schietincident, waarbij een familielid van één van de slachtoffers in deze zaak is omgekomen. Hoewel die context gewicht in de schaal legt, beoordeelt het OM de steekincidenten van juli 2023 uiteraard individueel op bewijsbaarheid van de feiten, het aandeel van de verdachten en de ernst van de zaak.
Ernst
En ernstig is het. Want op 1 juli vorig jaar kwam het bijna zover dat iemand dood was. Dat dacht het slachtoffer zelf ook, toen hij tegen de aanwezige politie zei ‘ik ga dood, ik ga het niet redden’. Ook het andere slachtoffer heeft angstige momenten doorstaan toen hij, zelf bloedend aan zijn arm, de buikwond van zijn vriend moest dichtdrukken. En voor buurtbewoners, die ongewild getuige waren van de schokkende steekpartij, was dit eveneens ingrijpend. Op 20 juli vindt opnieuw een gericht uitgevoerde gewapende actie plaats, in het openbaar. Niet alleen voor het slachtoffer, maar ook voor omstanders en bewoners van Purmerend zorgt dit geweld voor gevoelens van angst en onveiligheid.
Risico
De officier van justitie: ‘’Politie, OM en vast ook rechters, voelen zich soms een langspeelplaat als we ons verhaal over jongeren die met messen rondlopen weer afdraaien, en toch is deze zaak opnieuw een pijnlijk voorbeeld van waarom dat zo ontzettend mis kan gaan.’’ Het meenemen van een mes, ook al is het slechts bedoeld om mee te dreigen, vormt een enorm risico dat dat mes ook op een andere manier wordt gebruikt: om mee te steken. Met alle gevolgen van dien.
Bewezen feiten
Ten aanzien van de verdachte die op 1 juli de messteken toebracht vindt het OM twee keer poging moord bewezen. Ten aanzien van de medeverdachte stelt het OM vast dat hij deel uitmaakte van de groep die aanwezig was tijdens de steekpartij en dat hij het slachtoffer heeft mishandeld. Het OM kwalificeert zijn rol als het plegen van openlijk geweld.
Het gedrag van de verdachte op 20 juli levert volgens het OM een bewezenverklaring op van poging zware mishandeling. Het betrof een relatief klein mes waarmee op niet-vitale plekken in het lichaam van het slachtoffer is gestoken. Daarmee heeft de verdachte volgens het OM wél de kans aanvaard op het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel, maar niet de kans op de dood.
Strafeisen
Wat betreft de verdachten van het steekincident op 1 juli 2023 eist het OM tegen de steker maximale jeugddetentie van 12 maanden en een onvoorwaardelijke PIJ-maatregel (‘jeugd-tbs’). De andere verdachte heeft 40 dagen in voorarrest gezeten en hoeft van het OM niet terug naar de jeugdgevangenis. Wel eist het OM tegen hem (naast de dagen dat hij al heeft vastgezeten) een voorwaardelijke straf van 23 dagen jeugddetentie, met oplegging van bijzondere voorwaarden.
Tegen de 15-jarige verdachte van het steekincident op 20 juli eist het OM 160 dagen jeugddetentie waarvan 108 dagen voorwaardelijk, met oplegging van bijzondere voorwaarden. En daarnaast een werkstraf van 40 uur plus een contactverbod met het slachtoffer en overige relevante betrokkenen.