'Overvallen levensontwrichtend voor slachtoffers'
Vandaag is het de Europese Dag van het Slachtoffer. In samenwerking met Slachtofferhulp Nederland staat in dit artikel beschreven wat de impact is geweest van het misdrijf op de slachtoffers.
Een 38-jarige man uit Apeldoorn stond maandag 18 februari terecht voor de rechtbank Gelderland te Zutphen voor overvallen op twee cafetaria’s in Apeldoorn en op een restaurant op een vakantiepark in Beekbergen. De verdachte zou in totaal ongeveer 4500 euro hebben buitgemaakt tijdens de overvallen in 2017, waarbij hij dreigde met een vuurwapen. Aan de man moet volgens de officier van justitie een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van acht jaar worden opgelegd.
De verdachte zou met een masker of andere gezichtsbedekking voor zijn gezicht en een vuurwapen in zijn hand de cafetaria’s en het restaurant zijn binnengelopen. Bij binnenkomst eiste hij geld, waarna hij zijn dreigementen kracht bij zette door af te tellen en te dreigen met een vuurwapen. Bij de eerste overal kende het slachtoffer de code van de kluis niet. Bij nul loste de verdachte een schot op de vloer en riep: ‘doe me dan de kassa maar’. Bij de laatste overval richtte hij het wapen op de hals van het slachtoffer terwijl die de kluis opende.
Deze zaak heeft een grote impact op de slachtoffers. “Een misdrijf als dit is levensontwrichtend voor slachtoffers”, aldus Cor Sikken van Slachtofferhulp Nederland (SHN). In deze zaak hebben een aantal slachtoffers hun baan op moeten zeggen, omdat ze niet meer durfden te werken. Ze schrokken van elke klant die binnen kwam. Zo vertelt een slachtoffer: “de verdachte heeft mij van mijn toekomstdroom beroofd. Mijn ziel en zaligheid liggen in de horeca, maar ik durf niet meer en heb mij daarom moeten laten omscholen”.
De zaak heeft ook invloed op de psychische en fysieke gesteldheid van de slachtoffers. Zij verklaren last te hebben van angstaanvallen, agressieve dromen, lichamelijke spanningen, veel stress en geven aan psychische hulp nodig te hebben. “Ik durf mijn huis niet meer uit, ben bang voor iedereen met een capuchon op en ik schrik iedere keer dat iemand begint af te tellen”, aldus een slachtoffer. Ook werd een slachtoffer zo wantrouwend dat dit resulteerde in een relatiebreuk.
Cor Sikken, vrijwilliger SHN, vertelt over de gigantische impact van een dergelijke zaak: “je kijkt in de loop van het wapen en je denkt dat je laatste uur heeft geslagen. De verdachte in deze zaak telde af van vijf naar nul en de slachtoffers wisten niet wat er ging gebeuren als de verdachte tot nul zou komen. De machteloosheid die slachtoffers op dit moment voelden, dragen zij nog steeds met zich mee. Hun gevoel van veiligheid is aangetast voor de rest van hun leven.”
Cor geeft aan dat slachtoffers genoegdoening halen uit de sterk verbeterde slachtofferrechten. “Slachtoffers vinden het erg prettig dat ze gehoord worden door de rechtbank. Ze mogen een slachtofferverklaring voorleggen en hebben spreekrecht wat bijdraagt aan de verwerking van de gebeurtenis”.
De zaakscoördinatoren van het OM worden volgens Cor ook als zeer prettig ervaren. “Slachtoffers vinden informatie heel belangrijk. Door de zaakscoördinator worden ze goed geïnformeerd over het strafproces en met veel compassie bijgestaan”. Het gesprek met de officier van justitie is tevens zeer waardevol voor het slachtoffer. Cor: “de officier neemt hen mee in het proces en geeft ook aan welke obstakels er kunnen zijn. Het gesprek geeft de officier daarnaast een nuttig beeld van het slachtoffer en zijn of haar persoonlijke omstandigheden, waardoor de officier zich goed kan inleven”.
Het OM acht de zaken van de 38-jarige man uit Apeldoorn, het plegen van drie overvallen en wapenbezit, bewezen. De uitspraak van de rechtbank Gelderland in Zutphen is op 4 maart 2019.