Start strafzaak in hoger beroep tegen een tot levenslang veroordeelde man vanwege grootschalige oorlogsmisdrijven in Ethiopië
Het gerechtshof in Den Haag behandelt vanaf 5 april een grote strafzaak waarin het gaat om vermeende oorlogsmisdrijven gepleegd in Ethiopië in 1978. Het betreft een reeks zeer ernstige gevallen van illegale detentie, marteling en moord op tegenstanders van het revolutionaire regime in Ethiopië in de jaren zeventig. Voor deze misdrijven is een 67-jarige man uit Amstelveen door de rechtbank, conform de eis van het Openbaar Ministerie, in 2017 veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Zowel de verdediging als het OM zijn in hoger beroep gegaan van de uitspraak van de rechtbank.
De man wordt ervan verdacht eind jaren zeventig het toenmalige Derg-regime van kolonel Mengistu te hebben vertegenwoordigd in de provincie Gojjam, als lid van de Ethiopische regering. De man is eerder in Ethiopië bij verstek ter dood veroordeeld vanwege moord op (vermeende) tegenstanders van het regime.
De man verblijft al langere tijd in Nederland en had inmiddels ook de Nederlandse nationaliteit verkregen. Omdat het Ethiopische vonnis hier niet ten uitvoer kan worden gelegd is een nieuwe strafzaak in Nederland gestart. Het opsporingsonderzoek is uitgevoerd door het Team Internationale Misdrijven van de politie, onder verantwoordelijkheid van het Landelijk Parket.
Oorlogsmisdrijven
In deze zaak zijn oorlogsmisdrijven tenlastegelegd op basis van de Wet Oorlogs Strafrecht uit 1952. Het OM verwijt de verdachte het jarenlang zonder proces, onder erbarmelijke omstandigheden, opsluiten van 240 burgers. Burgers die de Derg als politieke tegenstanders zag.
Verder wordt hem het medeplegen van marteling verweten, waardoor sommigen van hen stierven. De martelingen bestonden volgens getuigen uit schoppen en slaan. Hierbij zijn gevangenen vastgebonden en opgehesen. Met stokken zouden ze in hun gezicht en tegen hun blote voeten zijn geslagen.
Het OM verdenkt de man er ook van dat hij in augustus 1978 opdracht heeft gegeven om 75 jonge gevangenen te doden. Zij zouden in een kerk zijn omgebracht, waarna hun lichamen zijn gedumpt in een massagraf.
Hoger beroep
In deze fase van het proces zijn, met medewerking van de Ethiopische autoriteiten, nieuwe stukken ingebracht. Verder zijn diverse getuigen gehoord en is er aanvullend onderzoek gedaan door meerdere handschriftdeskundigen. Het gaat hierbij om onderzoek naar de handtekeningen op zogenaamde dodenlijsten en andere belastende documenten. Net als in eerste aanleg komen slachtoffers naar Nederland om de zitting bij te wonen. Een aantal van hen gaan, al dan niet via een videoverbinding, hun spreekrecht uitoefenen.
Rode terreur
In 1974 werd keizer Haile Selassie afgezet door een groep militairen van de Derg. Na een interne machtsstrijd greep kolonel Mengistu de macht. Onder het Mengistu-regime beleefde Ethiopië een bloedige periode van repressie en strijd die aan vele duizenden mensen het leven heeft gekost. De door het regime uitgeoefende 'rode terreur' ging gepaard met grootschalige arrestaties, martelingen en moorden door de overheid.
Het Openbaar Ministerie denkt op 14 april 2022 met de strafeis te komen. De verwachting is dat het gerechtshof in mei 2022 uitspraak doet.
