Richtlijn voor strafvordering mobiel banditisme (2019R010)
| Categorie |
|
|---|---|
| Rechtskarakter |
Aanwijzing i.d.z.v. artikel 130, lid 6 Wet RO |
| Van | College van procureurs-generaal |
| Aan | Hoofden van de OM-onderdelen |
| Registratienummer | 2019R010 |
| Datum inwerkingtreding | 1 mei 2019 |
| Publicatie in Staatscourant | 2019, 21933 |
| Relevante beleidsregels | Aanwijzing kader voor strafvordering meerderjarigen (2019A003) |
| Wetsbepalingen |
Art. 310, 311, 321, 326 416, 417 en 417bis Wetboek van Strafrecht (Sr) |
| Bijlagen | - |
Beschrijving
Mobiel banditisme is in essentie een verschijningsvorm van internationaal georganiseerde vermogenscriminaliteit. De daders zijn slechts tijdelijk in een land, hebben geen binding met het land en gaan professioneel en planmatig te werk bij hun enige doel: het (veelvuldig) plegen van vermogens-, fraude- of oplichtingsdelicten in het gastland. Dit heeft grote gevolgen voor de slachtoffers en veroorzaakt grote economische schade.
Hierin onderscheidt mobiel banditisme zich van de reguliere plegers van voornoemde delicten. Het is dan ook vanuit het oogpunt van normhandhaving en generale preventie cruciaal dat vanuit de strafmaat een krachtig signaal uitgaat dat deze vorm van criminaliteit door de Nederlandse samenleving zwaar wordt aangerekend. Het Openbaar Ministerie ziet daarom in beginsel geen aanleiding om een deels voorwaardelijke straf of werkstraf te vorderen. De vordering tot gevangenisstraf zal waar mogelijk vergezeld gaan van een vordering tot ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel.
Op Europees niveau wordt mobiel banditisme als in het algemeen gedefinieerd: “een mobiele (rondtrekkende) dadergroep is een vereniging van daders die zich stelselmatig verrijken door middel van vermogenscriminaliteit of fraude (met name winkel- en ladingdiefstal, diefstallen uit woningen en bedrijven, diefstallen van en uit auto’s, oplichting, skimming en zakkenrollerij), binnen een breed gebied waarin ze activiteiten uitvoeren en die internationaal actief zijn” (Raad van de Europese Unie, 5 november 2010).
De uiterlijke verschijningsvormen van mobiel banditsime zijn zeer divers en de criminele doelstelling kan het beste aangetoond worden aan de hand van objectieve indicatoren. Om de kwalificatie “mobiel banditisme” redelijkerwijs te gebruiken als strafverzwarende omstandigheid, dient getoetst te worden aan onderstaande indicatoren, waarbij indicatoren 1, 2 en 3 altijd van toepassing dienen te zijn en daarnaast indicator 4 óf 5. Als deze van toepassing zijn wordt de kwalificatie “mobiel banditisme” als strafverzwarende omstandigheid aangenomen.
Indien hiernaast ook een of meerdere indicatoren als genoemd onder 6 t/m 10 van toepassing zijn, dient dit gezien te worden als een extra bevestiging van de toepasselijkheid van “mobiel banditisme”.
Indicatoren
- betreft vermogens-, fraude- of oplichtingsdelicten;
- betreft verhandelbare (lang houdbare) goederen die redelijkerwijs niet bestemd zijn voor eigen gebruik;
- verdachte heeft geen aantoonbare vaste of duurzame woon- of verblijfplaats in Nederland;
- betreft meerdere vermogens-, fraude- of oplichtingsdelicten in een relatief korte periode en/ of een relatief grote hoeveelheid goederen;
- aanwezigheid van (internationale) justitiële en/of politiële informatie die direct dan wel indirect wijzen op plegen van vermogens-, fraude- of oplichtingsdelicten;
- feit(en) gepleegd tussen twee of meer personen of in een organisatie;
- professionele/ geraffineerde uitvoering: duidelijke rolverdeling, gebruik (specifieke) voorwerpen, babbeltruc, inzet minderjarigen
- geen beschikking over sociaal vangnet in Nederland;
- geen (legale) bron van inkomsten of beschikking over financiële middelen om verblijf in Nederland te bekostigen;
- ongeloofwaardig of onaannemelijk verhaal over inreis en/ of reden verblijf in Nederland.
Ad 1) hierbij dient gedacht te worden aan: winkel- en ladingdiefstal, diefstallen uit woningen en bedrijven, diefstallen van en uit auto’s, zakkenrollerij, heling, oplichting en fraudedelicten (o.a. skimming, valsheid in geschrifte). Laatstgenoemde fraudedelicten worden doorgaans gepleegd om vermogensdelicten te maskeren en te faciliteren.
Hoewel er diverse buitenlandse groepen/ organisaties zijn die zich in Nederland (veelal specifiek) bezighouden met het drugscriminaliteit of mensenhandel, vallen deze groepen en feiten buiten de definitie van mobiel banditisme.
Ad 6) In de meeste gevallen kan worden bewezen dat de strafbare feiten in vereniging of door een criminele organisatie (ex artikel 140 Sr) zijn gepleegd. De aanwezigheid van een bewuste en nauwe samenwerking is echter niet in alle gevallen vereist om de kwalificatie mobiel banditisme voldoende aannemelijk te maken.
Mobiel banditisme en winkeldiefstallen
|
Aantal feiten in korte tijd* |
First offender |
Recidive (inclusief internationaal) |
|---|---|---|
|
1 |
GS1 maand ov |
GS 2 maanden ov |
|
2 |
GS 3 maanden ov |
GS 4 maanden ov |
|
3 |
GS 4 maanden ov |
GS 5 maanden ov |
|
4 |
GS 5 maanden ov |
GS 6 maanden ov |
|
etc |
GS 1 maand extra per feit |
GS 1 maand extra per feit |
*maatwerk indien de waarde van de goederen zeer hoog is
Mobiel banditisme en zakkenrollerij
|
First offender |
Recidive (inclusief internationaal) |
|
GS 3 maanden ov (vervolgens ook pinnen: GS 4 maanden ov) |
GS 4 maanden ov (vervolgens ook pinnen: GS 5 maanden ov) |
Mobiel banditisme en inbraak of insluiping woning
|
First offender |
Recidive (incl. internationaal) |
|
GS 7 maanden ov |
GS 9 maanden ov |
Mobiel banditisme inbraken overig
|
First offender |
Recidive (incl. internationaal) |
|
|
Automaten in openbare ruimte, benzine uit auto |
GS 3 maanden ov |
GS 4 maanden ov |
|
Inbraken bedrijven/ auto’s |
GS 4 maanden ov |
GS 6 maanden ov |
|
Ladingdiefstal |
GS 4 maanden ov |
GS 6 maanden ov |
Mobiel banditisme en diefstal voertuigen
|
First offender |
Recidive (incl. internationaal) |
|
|
Fiets / 2 fietsen |
GS 6 weken - 3 maanden ov |
GS 3 - 4 maanden ov |
|
Brommer/elektrische fietsen |
GS 3 maanden ov |
GS 4 maanden ov |
|
Auto, caravan, motor of klein vaartuig (waarde t/m € 20.000) |
GS 4 maanden ov (waarde t/m € 20.000 GS 5 maanden ov (waarde > € 20.000 |
GS 6 maanden ov GS 7 maanden ov |
|
Vrachtwagen (zonder belading) en/of aanhanger / oplegger, autobus |
GS 5 maanden ov |
GS 7 maanden ov |
Mobiel banditisme en koper/metaaldiefstal
|
First offender |
Recidive (incl. internationaal) |
|
|
Zonder gevaarzetting/ met grote maatschappelijke of financiële schade |
GS 2 maanden ov |
GS 3 maanden ov |
|
Met gevaarzetting/ zonder grote maatschappelijke of financiële schade |
GS 3 maanden ov |
GS 4 maanden ov |
|
Met gevaarzetting/ met grote maatschappelijke of financiële schade |
GS 4 maanden ov |
GS 5 maanden ov |
Mobiel banditisme en oplichting
|
Aantal slachtoffers |
Bedrag goed/ dienst |
First offender |
Recidive (incl. internationaal) |
|
1 |
t/m 1200 euro |
GS 6 weken ov |
GS 2 maanden ov |
|
2 |
t/m 5000 euro |
GS 12 weken ov |
GS 4 maanden ov |
|
3 |
t/m 10.000 euro |
GS 18 weken ov |
GS 6 maanden ov |
|
Etc. |
Etc. |
GS 6 weken extra per slachtoffer of 5000 euro |
GS 2 maanden extra per slachtoffer of 5000 euro |
Mobiel banditisme en heling
|
First offender |
Recidive (incl. internationaal) |
|
|
(beoogde) waarde t/m € 100, opzet |
GS 3 weken ov |
GS 4 - 6 weken ov |
|
Vanaf 100 t/m 500, opzet |
GS 1 maand ov |
GS 2 maanden ov |
|
Vanaf 500 t/m 2000, opzet |
GS 2 maanden ov |
GS 3 maanden ov |
|
Vanaf 2000 euro, opzet |
GS 3 maanden ov |
GS 4 maanden ov |
Legenda
Afkortingen
GS = gevangenisstraf
ov = onvoorwaardelijk