Vandaag had Maastricht oranje moeten kleuren
Vandaag had Maastricht oranje moeten kleuren. De koninklijke familie zou namelijk Koningsdag in de hoofdstad van het zuiden vieren. De voorbereidingen waren in volle gang totdat het coronavirus alles stillegde. In de organisatie was ook een rol weggelegd voor het arrondissementsparket Limburg. De twee betrokken OM'ers vertellen hun verhaal.
‘Leef Maastricht’ was het thema van dit jaar. Een titel met een dubbele betekenis. Zowel leef Maastricht als, op z’n Limburgs, lief Maastricht. “De stad wil zich laten zien zoals Maastricht is”, aldus burgemeester Annemarie Penn-te Strake een poosje geleden. En daar kwam heel wat bij kijken. In de organisatie was er niet alleen een rol weggelegd voor de gemeente, AIVD en politie, maar ook voor het arrondissementsparket Limburg. Resie Peters en Han Lucassen waren namens het OM Limburg betrokken bij de voorbereidingen op deze feestelijke dag.
Logisch duo
“Eigenlijk is het heel logisch dat Resie en ik erbij betrokken waren”, vertelt Han Lucassen. “Ik ben onderdeel van de driehoek Maastricht, het team dat bestaat uit de gemeente, politie en OM. Samen zitten wij regelmatig bij elkaar om over de openbare orde en veiligheid te praten. De organisatie van Koningsdag in Maastricht bestond uit deze driehoek plus nog twee extra partijen, namelijk de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB).
Peters en Lucassen delen hun visie op deze dag. “Het zou een feestelijke dag moeten worden. Vanuit ons werk zien we dit als een groot evenement waarbij we zoveel mogelijk moeten zorgen dat dit veilig gaat verlopen.”
Scenario’s uitwerken
Om deze veiligheid te waarborgen, werden diverse scenario’s voorbereid die op Koningsdag zouden kunnen gebeuren. “De politie leverde ons een short- en een longlist aan met allerlei incidenten die mogelijk konden plaatsvinden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een bedreiging of een aanslag. Samen met de partners hebben wij zoveel mogelijk van deze risico’s uitgewerkt in scenario’s. Op de planning stond om ongeveer een maand voor Koningsdag een aantal van deze scenario’s zo realistisch mogelijk te oefenen. Mochten we op dat moment tegen dingen aanlopen, konden we die nog aanpassen en onszelf zo goed mogelijk trainen”, vertelt het tweetal.
Grenzen trekken
Naast het uitwerken van deze scenario’s, lag er voor het OM de taak om samen met de politie van tevoren vast te stellen wat we wel en niet zouden tolereren die dag. “Daarbij hielden we er nadrukkelijk rekening mee dat het voor iedereen een feestelijke dag moest worden”, legt Lucassen uit.
Wie doet wat?
De taakverdeling in de aanloop naar en tijdens deze dag was volgens Peters heel duidelijk. “De gemeente is op een dag als deze gastvrouw. Zij moet haar huis op orde hebben en het vooral gezellig maken. Wij zijn daar als bevoegd gezag over de politie, die er voor zorgt dat Koningsdag ordelijk en veilig verloopt. Op de dag zelf komt het OM pas in actie als er daadwerkelijk iets strafrechtelijks gebeurt, maar we moeten wel paraat staan. Een team van ongeveer tien collega’s zou vandaag stand-by staan.”
‘Schout bij nacht’
Over de beveiliging van de Oranjes hoeft Maastricht zich niet te buigen, dat wordt geregeld door de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging. “Heel leuk om van dichtbij mee te maken hoe dat in zijn werk gaat”, vertelt Peters. “Bij elk overleg schoof er iemand in vol ornaat aan. Heel formeel in een mooi uniform. Deze persoon is het hoofd van de militaire hofhouding van de koning en is ‘Schout bij nacht’, een rang binnen de marine”, vult Lucassen aan. “Dat maak je hierna niet meer zo snel mee.”
Een beetje zon
Lucassen en Peters zijn het er unaniem over eens wanneer het een geslaagde dag zou zijn geweest: “een feestelijke dag die veilig en zonder wanordelijkheden verloopt". "Zijn er onverhoopt toch incidenten, dan zijn we tevreden als blijkt dat we daar goed op voorbereid waren en dat wat we bedacht hebben ook daadwerkelijk gewerkt heeft”, vertelt Lucassen. “En een beetje zon die dag, zou ook fijn zijn”, voegt Peters nog met een lach toe.
Dat beetje zon was er geweest als Koningsdag in Maastricht door was gegaan, maar helaas. Sinds de coronamaatregelen liggen de voorbereidingen stil. Hopelijk zijn deze niet voor niks geweest en mag Maastricht de Oranjes komend jaar alsnog ontvangen.