ELOM:2023:015 | Langeafstandsvaart door CTR | AP Noord-Holland

Luchtvaartbesluit | 12-05-2023

Beslissing OM

in de zaak tegen een gezagvoerder van een heteluchtballon, hierna de verdachte.

Aanleiding onderzoek

Het onderzoek is gestart naar aanleiding van een melding van een medewerker van de havendienst van de luchthaven Lelystad op [datum in het jaar] 2023. Volgens de melding vloog een luchtballon, voorzien van registratienummer [registratienummer] vanuit zuidelijke richting de CTR van vliegveld Lelystad binnen zonder dat er radiocontact was met de ballon.

Verdenking strafbaar feit

Overtreding van art. 5.9 lid 2 Wet luchtvaart.

Feiten en omstandigheden

Op grond van het proces-verbaal van de luchtvaartpolitie kan naar het oordeel van de luchtvaartofficier van justitie worden vastgesteld dat de verdachte op [datum in het jaar] 2023 met zijn ballon met registratienummer [registratienummer] zonder een klaring door de Lelystad CTR is gegaan. De verdachte heeft dat erkend en de context ervan uitgebreid geschetst in de door hem afgelegde verklaringen.

Uit die verklaringen heeft de luchtvaartofficier van justitie begrepen dat deze ballonvaart voor hem een bijzondere vaart was, omdat het een langeafstandsvaart (‘longjump’) was die hij één keer in zijn leven wilde maken. Anders dan kennelijk gebruikelijk is, heeft hij deze vaart vanuit het oogpunt van veiligheid samen met iemand anders gemaakt. Hij heeft de vaart ook uitgebreid voorbereid. Desondanks heeft hij op een bepaald moment tijdens de vaart korte tijd zijn concentratie verloren omdat hij een belangrijk telefoontje kreeg. De verdachte was op dat moment ter hoogte van [plaats], vlak voordat hij de CTR betrad.

De verdachte heeft de toren geprobeerd op te roepen, maar zat op de verkeerde frequentie. Nadat hij was overgeschakeld op de juiste frequentie, had hij contact met een luchtverkeersleider. Uit het onderzoek kan worden afgeleid dat er tussen de eerste oproep op de verkeerde frequentie en het moment waarop het tweezijdige radiocontact tot stand kwam, 26 minuten zat. Op dat moment was de ballon de grens van de CTR met 7 nautische mijl (circa 13 kilometer) gepasseerd. Hij voer met een snelheid van ongeveer 20 knopen, waardoor het redelijk snel ging. Het contact met de verkeersleider heeft de verdachte omschreven als chaotisch.

De luchtverkeersleider probeerde op dat moment al zo’n zeven minuten contact met de verdachte te zoeken, met de boodschap dat hij de CTR onmiddellijk moest verlaten. Omdat de verdachte nog op de verkeerde frequentie zat, kwam deze boodschap niet door. Een andere vlieger heeft toen gecommuniceerd dat de verdachte de CTR niet kon verlaten, omdat het een ballon betrof. Tussendoor vond er ook contact plaats tussen de luchtverkeersleiding en het overige verkeer op en rondom de luchthaven. Dat moet voor alle betrokkenen een stressvolle situatie zijn geweest en kan een verklaring zijn voor de wijze waarop de communicatie verliep. De verdachte heeft verklaard dat hij normaal gesproken was gaan landen, maar dat dit niet mogelijk was vanwege de molens in de polder.

Toen er contact met de verdachte was, heeft de luchtverkeersleider de aanwijzing gegeven om naar 1500 voet te stijgen en dat heeft de verdachte gedaan. Volgens de luchtverkeersleider is er geen gevaar voor het overige vliegverkeer ontstaan.

Beslissing

Weliswaar heeft de verdachte feitelijk een overtreding begaan door zonder klaring de CTR binnen te varen met zijn ballon, maar de context maakt dat hij daarvoor naar het oordeel van de luchtvaartofficier van justitie niet hoeft te worden bestraft. Daarbij neemt zij in aanmerking dat hij open en eerlijk heeft verklaard wat er is gebeurd en dat hij ook lessen uit het gebeuren zegt te hebben getrokken. Van de luchtvaartpolitie heeft de luchtvaartofficier van justitie begrepen dat het gebeuren ook indruk op de verdachte heeft gemaakt.

De luchtvaartvaartofficier van justitie heeft de zaak geseponeerd, met de expliciete aanmoediging om de lessen van dit voorval te delen met andere ballonvaarders.