OM Jaarbericht 2019
Op 16 juni 2020 heeft het Openbaar Ministerie het jaarbericht over het jaar 2019 gepubliceerd. In maart, vlak voor het uitbreken van de coronacrisis in Nederland, maakte het OM al cijfers bekend over vorig jaar. In het jaarbericht dat vandaag verschijnt, worden deze en andere cijfers nader toegelicht.
Op het moment van verschijnen van dit jaarbericht over 2019 wordt de hele wereld geraakt door de coronacrisis. Tegen deze achtergrond lijkt 2019 erg ver weg. Toch is het belangrijk om terug te blikken, enerzijds om verantwoording af te leggen en anderzijds om uit de recente geschiedenis lessen te trekken voor de toekomst.
Meer geregistreerde criminaliteit
In 2019 was na jaren van daling sprake van een toename van de geregistreerde criminaliteit, met een opvallende stijging van het aantal aangiften van (online) fraude en oplichting. Ook het aantal aangiften van verkrachting, diefstal met geweld, bedreiging en mensenhandel/mensensmokkel liet een toename zien.
Het aantal nieuwe en lopende onderzoeken strafrechtelijke onderzoeken naar criminele samenwerkingsverbanden steeg in 2019 verder tot bijna 2.300. In 2015 waren dat nog 1.765 onderzoeken. De toename is vooral het gevolg van de groei van het aantal onderzoeken dat door de arrondissementsparketten wordt uitgevoerd. Dat steeg met 30 procent
Het merendeel van de onderzoeken dat wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de arrondissementsparketten richt zich op de productie van en handel in drugs en het witwassen van de gemaakte winsten. Het aantal onderzoeken naar synthetische drugs nam in 2019 opvallend toe; een stijging van 34 procent ten opzichte van het jaar daarvoor.
Onderzoeken Rijksrecherche
Misdrijven die de rechtsstaat en daarmee het aanzien en vertrouwen in de overheid (kunnen) ondermijnen worden door de Rijksrecherche onderzocht. De Rijksrecherche valt als enige opsporingsdienst direct onder de verantwoordelijkheid van het College van procureurs-generaal.
In 2019 verrichtte de Rijksrecherche 110 oriënterende, feiten- en strafrechtelijke onderzoeken. In 2019 zijn 34 lek- en 27 corruptiezaken onderzocht. Het gaat vaak om (zeer) ernstige lek- en corruptiezaken waarbij ook regelmatig contacten met georganiseerde criminaliteit worden waargenomen.
In 2019 heeft de Rijksrecherche onderzoek gedaan naar zestien schietincidenten. In deze gevallen hebben politiefunctionarissen in de uitoefening van hun functie gebruik gemaakt van een vuurwapen. Bij deze schietincidenten vielen vier dodelijke slachtoffers en raakten twaalf mensen gewond. Schietincidenten worden onderzocht door het Team Spoedeisende Inzet (TSI). TSI wordt ook ingezet bij overige incidenten waarbij zwaargewonden of dodelijke slachtoffers vallen en de betrokkenheid van politie wordt onderzocht. En bij overlijden van personen die zijn ingesloten in een cel. In totaal heeft TSI in 2019 27 gevallen onderzocht.
Cijfers georganiseerde criminaliteit
Nieuw dit jaar is dat de cijfers over de georganiseerde criminaliteit deel uitmaken van het jaarbericht. Ze vormen geen aparte rapportage zoals voorgaande jaren.