OM Jaarbericht 2015
Net als voorgaande jaren heeft het Openbaar Ministerie in 2015 de maatschappelijke doelstellingen gehaald. Maar het was geen gemakkelijk jaar. Het afgelopen jaar is veel gevraagd van de officieren van justitie, alle overige medewerkers en de leiding van de parketten en de OM-onderdelen. De kwaliteit en het prestatievermogen van het OM staan onder zware druk. Herman Bolhaar, de voorzitter van het College van procureurs-generaal, vraagt hier in zijn voorwoord aandacht voor. Hij stelt dat meerjarige investeringen nodig zijn om de OM-organisatie te versterken, te verduurzamen en te vernieuwen. "Alleen dan kan het OM toekomstbestendig zijn."
De geregistreerde reguliere criminaliteit is in 2015 gedaald. Maar tegenover de dalende criminaliteitscijfers tekent zich een andere werkelijkheid af. Criminaliteit verplaatst zich van het fysieke domein naar het virtuele domein. Oplichting, afpersing en bedreiging vinden steeds meer online plaats, waardoor het zicht op de ernst en omvang ervan ontbreekt. Ook de meer maatschappij ontwrichtende, ondermijnende criminaliteit verschuilt zich: het darkweb verbergt wapenhandel, drugstransacties, witwasoperaties en voorbereiding van terrorisme. Daarnaast is ook hightech cybercrime in opkomst. Vorig jaar werden 32 complexe cybercrime-onderzoeken verricht.
Nieuwe dynamiek
Met de aanslagen in Parijs kwam de dreiging van terrorisme en radicalisering in 2015 dichtbij. En nog dichterbij met de aanslagen in Brussel eerder dit jaar. In totaal zijn er in 2015 178 strafrechtelijke onderzoeken geweest naar 189 verdachten. De bekendste strafzaak die vorig jaar voor de rechter kwam, is Context. Daarbij legde de rechtbank forse celstraffen op, onder andere voor deelname aan een criminele organisatie met een terroristisch oogmerk.
De immigratiestromen die in de tweede helft van 2015 op gang kwamen, vragen om beheersing van de veiligheidsproblemen die deze met zich meebrengen. Op het gebied van lokaal veiligheidsbeleid, mensensmokkel, mensenhandel en voorkoming van terreur heeft het OM een belangrijke taak te vervullen. Het jaarbericht laat zien dat in 2015 veel werk is verzet om criminaliteit te bestrijden, criminaliteit waarbij schaamteloos misbruik wordt gemaakt van kwetsbare groepen.
Georganiseerde criminaliteit
Vorig jaar werden 1188 criminele samenwerkingsverbanden aangepakt. Er liepen in totaal 1765 opsporingsonderzoeken naar georganiseerde criminaliteit. De grootste thema’s daarbinnen waren drugshandel en –productie, witwassen en mensenhandel.
Zorgen over de aard, ernst en omvang van de georganiseerde criminaliteit op het gebied van hennepteelt en de productie van synthetische drugs in Zuid-Nederland hebben geleid tot een steviger aanpak door OM, politie, gemeenten en andere partners. Deze zogeheten 'Intensivering Zuid' heeft sinds de start in oktober 2014 tot en met eind 2015 geleid tot 586 interventies, zoals aanhoudingen, doorzoekingen, ontmantelde plantages en laboratoria. Hiermee zijn 54 criminele samenwerkingsverbanden aangepakt.
Afpakken
Afgelopen jaar is met 144 miljoen een recordbedrag aan crimineel vermogen afgepakt. Dat is beduidend meer dan de afgesproken 91 miljoen. Het is een signaal dat het OM op de goede weg is om criminelen te raken waar het het meeste pijn doet, namelijk in de portemonnee.
Cijfers
Het OM heeft in 2015 213.000 strafzaken behandeld, waarvan er 97.800 door het OM zelf zijn afgedaan, het grootste deel via ZSM. Daarnaast werden 48.500 dossiers van de politie in de opsporingsfase beoordeeld en 104.400 slachtoffers begeleid bij het strafproces.