64 maanden cel geëist tegen mastermind cryptomixer Tornado Cash
Vandaag heeft een verdachte, lid van de directie van de (informele) organisatie achter cryptomixer Tornado Cash, zich voor de rechterbank Den Bosch verantwoord. Het Openbaar Ministerie (OM) verwijt hem het witwassen van 535.809 ethereum (ETH) met een waarde van in totaal 1,2 miljard USD en eiste 64 maanden onvoorwaardelijke gevangenisstraf tegen hem.
De officier van justitie start haar verhaal met een verwijzing naar 23 maart 2022. De dag waarop de Lazarus Group zichzelf onrechtmatig toegang bleek te hebben verschaft tot Axie Infinity, een ontwikkelaar van online games op de Ethereum blockchain. Op die bewuste dag wordt door de Lazarus Group ETH, met een waarde van 625 miljoen USD, gestolen. Volgens het OM is een aanzienlijk deel van deze ETH, met een waarde van in totaal bijna 450 miljoen USD, via Tornado Cash witgewassen. “Dagen achter elkaar, weken lang, is er telkens, soms om de paar seconden, 100 ETH bij Tornado Cash gestort. ”Door het op een ander moment weer op te nemen kon niet meer worden achterhaald waar de ETH naartoe is gegaan. Zo verdwenen in korte tijd grote hoeveelheden ETH met een waarde van miljoenen aan USD uit het zicht van politie en justitie. De digitale bankrovers werd geen strobreed in de weg gelegd, de deuren van Tornado Cash stonden wagenwijd open. De directie van Tornado Cash ontving de bankrovers met open armen. Iedereen was welkom, ongeacht waar de ETH vandaan kwam, of van wie. De hack werd op 29 maart 2022 wereldkundig gemaakt en op dezelfde dag al door de directie van Tornado Cash besproken. “Zij wisten dat de gestolen ETH er aan zat te komen en hebben niets gedaan. Helemaal niets.”, aldus de officier.
Verbergen of verhullen van de herkomst
Tornado Cash is volgens het OM door verdachte ontwikkeld als een ‘technological tool for ensuring privacy in financial transactions’. Volgens de officier heeft verdachte een systeem opgezet dat tot doel had te verhullen waar uit misdrijf afkomstige cryptovaluta naar toe ging, waar deze vandaan kwam en wie de daadwerkelijke bezitter is of is geworden. “Het mixen van cryptovaluta is niet illegaal. Het mixen van criminele cryptovaluta en het verbergen of verhullen van de herkomst en de bestemming hiervan is dat wel.”, aldus de officier.
Het OM meent dat het in deze zaak van groot belang is dat verdachte van tevoren al kon zien aankomen dat Tornado Cash door criminelen zou gaan worden gebruikt en, geconfronteerd met grote stortingen van cryptovaluta met een criminele herkomst, telkens besloot niet in te grijpen. Sterker nog, zelfs marketing voerde om meer gebruikers aan te trekken en Tornado Cash dusdanig door te ontwikkelen dat deze steeds interessanter werd gemaakt voor criminele gebruikers.
Werking Tornado Cash
De werking van Tornado Cash is volgens het OM als volgt. Een onbekend persoon kan vanaf een Ethereum adres (A) ETH storten bij Tornado Cash, in door de ontwikkelaars van Tornado Cash gecreëerde pools. Voor de toekomstige opname dient men een ander Ethereum adres (B) te voorzien. Met elke storting krijgt deze persoon een zogenaamde note, een stortingsbewijs. Met dit stortingsbewijs kan vervolgens hetzelfde bedrag aan ETH (minus een fee) via een zogenaamde relayer worden opgenomen. Door de storting bij Tornado Cash met adres A en opname met adres B wordt de transactiehistorie op de blockchain verhuld. Verhulling zorgt daarmee voor privacy maar kan ook tot witwassen leiden. Immers, als een bedrijf wordt gehackt, kan het bedrijf de gestolen crypto op de blockchain volgen tot aan het adres van Tornado Cash. Daarna loopt het spoor dood.
Decentralised Autonomous Organisation (DAO)
De verdachte heeft volgens het OM veel meer gedaan dan alleen code geschreven en gepubliceerd. Tornado Cash werd volgens het OM als een bedrijf gerund, met aan het hoofd een directie die Tornado Cash bedacht heeft, ontwikkeld heeft en aan het publiek ter beschikking heeft gesteld. Tornado Cash bestond uit diverse onderdelen die nodig waren voor hun dienstverlening aan klanten, zoals een User Interface, relayers, marketing, een financiële afdeling en research & development. De directie bestond uit drie personen, waaronder de verdachte. Aangezien verdachte in Nederland woonachtig is, wordt hij in Nederland berecht.
Ook nadat door de directie een zogenaamde Decentralized Autonomous Organisation (DAO) was opgericht, bleven zij, als directie, degenen die de koers bepaalden, de belangrijke besluiten namen en beïnvloedden wat er wel en niet gebeurde omtrent Tornado Cash. Zij waren de eindverantwoordelijken. “Niet alleen zetten zij de grote lijnen uit, zij stuurden het team van ontwikkelaars aan en controleerden hun werk. Ook in de communicatie naar buiten toe speelden zij als directie een belangrijke rol. Sterker nog, met een dergelijke, door een directie centraal geleide organisatie, is het idee van een DAO ver te zoeken.”, aldus de officier. Dit bewijst volgens haar dat Tornado Cash een allround dienstverlener was die proactief witwassen mogelijk maakte.
Strafeis
Witwassen van crimineel geld is een vorm van ondermijnende criminaliteit die een bedreiging vormt voor de integriteit van het financiële en economische verkeer. Dat geldt ook voor de digitale wereld. Verdachte heeft, met het ontwikkelen, aanbieden en verfijnen van de ‘privacy tool’ Tornado Cash digitale bankrovers en andere criminelen willens en wetens gefaciliteerd bij het verhullen van de buit. Via Tornado Cash is in ieder geval een buit met een waarde van 1.2 miljard USD uit het zicht van politie en justitie gebracht. De officier van justitie heeft op zitting aangegeven dat het ernstige vermoeden bestaat dat de werkelijke hoeveelheid witgewassen cryptovaluta nog veel hoger is, namelijk met een waarde van meer dan 2.3 miljard USD. Verdachte heeft met het aanbieden van de dienst Tornado Cash er voor gezorgd dat deze buit kon worden weggesluisd.
Gelet op bovenstaande vindt de officier hier een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 64 maanden met aftrek van voorarrest op zijn plaats.
De rechtbank doet op 14 mei 2024 uitspraak.
