Verlenging samenwerking Joint Team tegen migratiecriminaliteit centrale Middellandse Zeeroute
Op 13 december 2023 heeft het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie de samenwerking verlengd tussen opsporingsautoriteiten in Italië, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Nederland, en met het Bureau van de Aanklager van het Internationaal Strafhof (ICC). Het zogenaamde Joint Team richt zich op het ondersteunen van strafrechtelijke onderzoeken naar misdaden tegen migranten en vluchtelingen op de centrale Middellandse Zeeroute, en in het bijzonder in Libië. Het gezamenlijke team wordt ondersteund door het Europees Centrum tegen migrantensmokkel van Europol.
De centrale Middellandse Zeeroute staat al lang bekend om het extreme geweld waaraan migranten worden blootgesteld. Migranten worden lange tijd in onmenselijke omstandigheden vastgehouden en gemarteld tegen hoge sommen losgeld. Vrouwen en meisjes worden systematisch verkracht. Nadat het losgeld is betaald, worden migranten op niet-zeewaardige boten gezet om de Middellandse Zee over te steken. Veel van de migranten komen om op zee en een waarschijnlijk nog groter aantal migranten sterft op de route over land. Van degenen die de reis overleven, belanden velen vaak zwaar getraumatiseerd in Nederland. Het Joint Team heeft tot doel strafrechtelijke onderzoeken te ondersteunen om een einde te maken aan de straffeloosheid voor deze misdaden, die ook kunnen neerkomen op misdaden tegen de menselijkheid.
Verdachten opgespoord
In de afgelopen jaren heeft het werk van het Joint Team bijgedragen aan de uitvaardiging van verschillende arrestatiebevelen door Italië en Nederland tegen vermeende hoofdrolspelers in de mensensmokkel op de centrale Middellandse Zeeroute. Eén van de verdachten in een Nederlands strafrechtelijk onderzoek, uitgevoerd door de Koninklijke Marechaussee, is een man die in Ethiopië is veroordeeld wegens mensensmokkel en afpersing. Hij werd in oktober 2022 door Ethiopië uitgeleverd aan Nederland, waar hij wordt vervolgd voor migratiecriminaliteit: het smokkelen van veel kwetsbare migranten, afpersing en deelname aan een criminele organisatie. Vijf anderen zullen worden vervolgd wegens het witwassen van geld. De strafzaak bevindt zich in de regiefase, en zal naar verwachting eind 2024 inhoudelijk worden besproken bij de rechtbank Overijssel.
Dankzij een gecoördineerd optreden van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), Soedan en Interpol is een andere vermeende hoofdrolspeler op 1 januari 2023 aangehouden. Hij zit momenteel in detentie in de VAE op beschuldiging van financiële misdrijven. Nederland heeft de VAE om zijn uitlevering verzocht, maar heeft tot op heden geen reactie ontvangen. Beide mannen worden beschouwd als de hoofdrolspelers op de centrale Middellandse Zeeroute en worden verdacht van het gebruik van extreem geweld tegen migranten.
Het Openbaar Ministerie hecht veel waarde aan het werk van het Joint Team en is van mening dat dit soort internationale samenwerking van cruciaal belang is in de strijd tegen de zware georganiseerde misdaad waar migranten op deze route het slachtoffer van worden.
