Reactie OM op rapport van Inspectie JenV over tramaanslag
Op 18 maart 2019 vond in Utrecht een verschrikkelijke aanslag plaats. De schutter veroorzaakte onnoemelijk veel leed door vier mensen om het leven te brengen en meerdere personen zwaar te verwonden. De Inspectie JenV heeft vanavond, 26 mei 2021, haar rapport gepubliceerd over deze uitermate tragische gebeurtenis. Het Openbaar Ministerie (OM) is de Inspectie erkentelijk voor het rapport dat zich richt op het strafrechtelijk verleden van de dader, het radicaliseringsproces dat hij doormaakte en op het functioneren van de crisisorganisatie op de dag van de aanslag zelf. De conclusie van de Inspectie is dat betrokken organisaties, politie, OM en DJI voorafgaand aan de aanslag een beter en completer beeld hadden kunnen hebben van de dader. Daarbij stelt de Inspectie dat dit niet wil zeggen dat daarmee de aanslag op 18 maart 2019 voorkomen had kunnen worden.
Eerder is in het strafrechtelijk onderzoek onder leiding van het OM vast komen te staan dat er geen signalen waren dat de dader deze aanslag zou plegen. Het OM onderschrijft de conclusie van de Inspectie dat risico’s nooit uitgesloten kunnen worden. Het OM is daarnaast eens met de conclusie van de Inspectie dat niet gesteld kan worden dat een andere wijze van werken, zoals meer informatie-uitwisseling en samenwerking tussen organisaties de aanslag had kunnen voorkomen.
Voorzitter van het College van procureurs-generaal, Gerrit van der Burg: ‘Het is inherent aan ons werk dat we risico's nemen met onze beslissingen. Binnen ZSM, waar onze collega’s elke dag met grote toewijding en verantwoordelijkheidsgevoel werken, en in de Veiligheidshuizen worden jaarlijks vele tienduizenden beslissingen genomen. De samenleving mag van ons verwachten dat we zorgvuldige inschattingen maken en dat we samenwerken met andere organisaties waar dat kan en geboden is, maar risico’s zullen er blijven.’
De Inspectie heeft aanbevelingen gedaan voor een betere samenwerking tussen de betrokken organisaties bij het delen van informatie over dit soort verdachten. Die aanbevelingen neemt het Openbaar Ministerie serieus en worden zorgvuldig bestudeerd. Inmiddels zijn onder meer met DJI en de reclassering afspraken gemaakt om op concrete punten intensiever samen te werken.
Over het functioneren van de crisisorganisaties stelt de Inspectie daarnaast dat dankzij het handelen en doorzettingsvermogen van de politie, de burgemeester van Utrecht en het OM de dader nog op dezelfde dag is aangehouden. Er zijn volgens de Inspectie echter ook lessen te leren als het aankomt op samenwerking en het delen van informatie tijdens een crisis. Ook deze aanbevelingen zal het OM ter harte nemen en zo nodig en mogelijk toepassen. In de eigen terugblik is met name waardering voor alle betrokken diensten die de dader in zeer korte tijd hebben kunnen opsporen en aanhouden.