Eerste zendmastbrandzaak: OM eist 12 maanden cel
Voorjaar 2020 kreeg Nederland in coronatijd te maken met een ander nieuw fenomeen: brandstichting in zendmasten en complottheorieën over vermeende verbanden tussen 5G en corona. Vandaag kwam de eerste uit de reeks zendmastbrandzaken voor de rechter. Het Openbaar Ministerie eiste in Dordrecht 12 maanden, waarvan 6 voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaar tegen een 32-jarige verdachte uit Roggel van brandstichting in een zendmast te Maasbree.
Het OM meent dat hij ook de telecomproviders een schadevergoeding moet betalen: 600 euro aan KPN en 2078 euro aan T-Mobile.
Brand in de zendmast
Als in de late avond van 1 mei 2020 een oplettende burger er lucht van krijgt dat er brand is bij een zendmast langs de A67 bij hem in de buurt, gaat hij erheen. Hij noteert het kenteken van een auto die hem tegemoet rijdt en geeft dat door aan de politie. Dat blijkt van de auto van verdachte te zijn. Sporen die door de Forensische Opsporing van de politie ter plaatse worden aangetroffen evenals telecomgegevens, leiden eveneens naar verdachte.
Op 2 juni 2020 wordt hij thuis aangehouden op verdenking van brandstichting en beschadiging van een telecom netwerk. Zijn huis is doorzocht en onder meer zijn laptop onderzocht.
Dat de mast niet tot de grond toe is afgebrand, is volgens de officier van justitie te danken aan een andere oplettende burger die bijtijds het noodnummer 112 heeft gebeld.
Gevaar
Het OM rekent de verdachte die de brandstichting heeft bekend, zwaar aan dat zijn handelen gevaar veroorzaakt heeft. Niet alleen de zendmast zelf is beschadigd, maar als gevolg hiervan konden mensen in een deel van de regio van de zendmast tijdelijk niet bellen of internetten. Daarmee waren zijn feitelijk afgesloten van de hulpdiensten.
De officier van justitie op zitting: “Dit gedrag kunnen we niet tolereren. Het is buitengewoon gevaarlijk en potentieel ontwrichtend en moet bestraft worden.”
Geen verband
In totaal is er in de periode van 4 april tot en met 29 mei 2020 bij 29 zendmasten in Nederland brand gesticht. Voor de brandstichtingen in masten in Groningen, Dronten, Veldhoven, Amsterdam en Maasbree zijn aanhoudingen verricht.
Gelet op de omvang van de branden en op de mogelijkheid van een centrale aansturing, dan wel aansporing is op 11 april 2020 besloten het onderzoek landelijk op te pakken door de Landelijke Eenheid van de Nationale Politie onder het gezag van het Landelijk Parket van het OM.
De Landelijke Eenheid heeft de diverse onderzoeken in de eenheden met betrekking tot de brandstichtingen in zendmasten overgenomen. Dit mede gezien de maatschappelijke risico’s, impact en de gevolgen voor de vitale infrastructuur (vooral het C2000 communicatiesysteem van hulpdiensten) en daarmee de bereikbaarheid van de hulpdiensten.
Er is uit onderzoek echter geen verband tussen de verschillende zendmastbranden naar voren gekomen. Een overkoepelend netwerk of enige vorm van samenhang tussen de verschillende branden is niet vastgesteld. En zo plotseling als de branden begonnen, zo plotseling hielden ze ook weer op. Op 1 juni 2020 is het landelijk onderzoek stopgezet. Eventuele (nieuwe) onderzoeken naar zendmastbranden worden opgepakt door de regionale eenheden.
Uitspraak
De rechtbank doet over 14 dagen uitspraak in deze zaak. De zaken van zes andere verdachten die in beeld zijn voor evenveel zendmastbranden, worden in de loop van dit voorjaar behandeld.