Collegevoorzitter Gerrit van der Burg: Conclusies commissie Fokkens bijzonder pijnlijk
In een reactie op het rapport van de commissie Fokkens zegt collegevoorzitter Gerrit van der Burg dat het bijzonder pijnlijk is wat de commissie heeft vastgesteld. "Het imago van het Openbaar Ministerie, dat onkreukbaar moet zijn, is beschadigd door het verwijtbare gedrag van twee hoofdofficieren en hoe de top van het OM daarmee is omgegaan."
Uitkomsten komen hard aan
De uitkomsten van het onderzoek zijn hard aangekomen bij het huidige College. Vooral omdat de langdurige overschrijding van gedragsnormen door twee leidinggevenden uit de topstructuur schadelijke gevolgen heeft gehad voor de gehele organisatie en haar medewerkers en voor het vertrouwen in de leiding van het OM. Ook heeft de top van de organisatie naar het oordeel van de commissie langere tijd niet goed gehandeld toen het gedrag van de betrokkenen werd gemeld.
De onderzoekscommissie presenteerde donderdag haar rapport. Het College heeft vorig jaar opdracht gegeven tot een onafhankelijk onderzoek naar onder meer het bestaan van een relatie tussen twee hoofdofficieren van justitie.
Het College heeft besloten een hoofdstuk van het rapport vooralsnog niet openbaar te maken. In dit hoofdstuk 4 staat een grote hoeveelheid privacygevoelige informatie over de twee betrokkenen en andere OM’ers. Een belangrijke overweging is dat de overige hoofdstukken van het rapport voldoende inzicht bieden in de conclusies en aanbevelingen van de commissie. Het OM moet zorgvuldigheid in acht nemen op grond van de Wet openbaarheid van bestuur. Voor het nemen van een dergelijk besluit is meer tijd nodig.
Geen melding
De commissie stelt vast dat er sterke aanwijzingen zijn dat de topfunctionarissen vanaf 2011 een relatie hadden toen zij in een hiërarchische verhouding tot elkaar stonden. Zij hebben ten onrechte van de relatie geen melding gemaakt en deze tot 2016 steeds ontkend. Geruchten over de relatie en mogelijke perspublicaties waren voor het ministerie van Veiligheid en Justitie in 2014 aanleiding om bij de toenmalige collegevoorzitter zorgen te uiten. Dat leidde tot het vertrek van de betrokken procureur-generaal en diens benoeming tot hoofdofficier van justitie van het parket Rotterdam.
De hoofdofficieren van het parket Rotterdam en het Functioneel Parket zijn vorig jaar buitengewoon verlof verleend. Het College vindt het onaanvaardbaar dat zij een relatie, die gemeld had moeten worden, bij herhaling hebben ontkend. De hoofdofficier van het parket Rotterdam is sinds gisteren geschorst. Het buitengewoon verlof van de hoofdofficier van het Functioneel Parket is verlengd. Het College is van plan de vacatures voor hoofdofficieren van het parket Rotterdam en het Functioneel Parket op korte termijn open te stellen.
College onderschrijft conclusies
Het College onderschrijft de conclusies en aanbevelingen van de onderzoekscommissie. "Het Openbaar Ministerie moet aan hoge standaarden van fatsoen en integriteit voldoen. Binnen de organisatie was het beeld ontstaan dat voor collega’s in hoge posities andere maatstaven golden. Dat is niet acceptabel", aldus voorzitter Van der Burg.
Waardering voor inzet medewerkers
Het rapport gaat over de top van de organisatie. Van der Burg wijst op de waardering die de dagelijkse en grote inzet van zoveel mensen binnen het Openbaar Ministerie verdient. "De medewerkers van het Openbaar Ministerie hebben ervoor gezorgd dat het werk en de strafzaken niet hebben geleden onder de interne problemen. Daar heb ik zeer veel waardering voor. Zij zijn aangesproken op hun integriteit. Het kwam vaak op hetzelfde neer: het OM neemt anderen de maat, maar neemt het zelf niet zo nauw. Voor onze medewerkers heb ik dat het ergste gevonden."
Het College herkent de gevoelens van onvrede binnen het OM. De commissie stelt vast dat de eerste stappen zijn gezet naar een beter en opener werkklimaat. Het integriteitsbeleid is aangescherpt en er is bijzondere aandacht voor compliance, oftewel de naleving van regels waaraan moet worden voldaan. Het Bureau Integriteit binnen het OM krijgt een onafhankelijker en sterkere positie met een eigen budget. Verder heeft het OM sinds 1 januari een nieuwe benoemingenbeleid voor de topstructuur.
Actiepunten
Het College van procureurs-generaal stelt voor eind mei een uitgewerkt plan van aanpak op om de aanbevelingen van de commissie om te zetten naar actiepunten. Het College bekijkt ook de mogelijkheid om net als de rechtspraak een deels externe visitatiecommissie in te stellen, die kijkt naar de kwaliteit en verbeterpunten van de organisatie.