PersVeilig. Versterken van de positie van journalisten tegen agressie en geweld.
Het versterken van de positie van journalisten tegen agressie en geweld is het doel van het project PersVeilig, dat 1 april van start gaat. Het project is een initiatief van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), het Genootschap van Hoofdredacteuren, het Openbaar Ministerie en Politie. Vanaf diezelfde datum geldt een verdubbeling van de strafeis voor agressie- en geweldsdelicten waarbij journalisten zijn betrokken.
Politie en Openbaar Ministerie geven hoge prioriteit aan de opsporing en vervolging in gevallen van agressie en geweld tegen journalisten. Lik-op- stuk-beleid wordt zo veel mogelijk toegepast en het OM hanteert een hogere strafeis die is vastgelegd in de richtlijnen. In de OM-aanwijzing kader voor strafvordering meerderjarigen (2019A003) is daarom vanaf 1 april 2019 een paragraaf opgenomen over de extra bescherming van journalisten. De OM-richtlijnen en aanwijzingen zijn gepubliceerd op www.om.nl.
Meldpunt
Gelijktijdig wordt onder de naam PersVeilig gestart met een project dat de positie van journalisten moet versterken tegen geweld en agressie. Journalisten die te maken krijgen met agressie en geweld kunnen vanaf 1 april incidenten melden op www.persveilig.nl. In het najaar wordt deze website uitgebreid met informatie en advies over strafbare feiten, meldingen van incidenten bij werkgevers en opdrachtgevers, aangiftes bij de politie en het nazorgtraject. Eveneens in het najaar wordt een veiligheidsplan gepresenteerd voor redacties, uitgeverijen en omroepen, en starten er trainingen voor journalisten.
PersVeilig vloeit voort uit het akkoord dat betrokken partijen in de zomer van 2018 ondertekenden in het bijzijn van minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid. Dit akkoord moet ervoor zorgen dat de aanpak en bedreigingen tegen journalisten hoge prioriteit krijgen.
Toename
Aanleiding voor het akkoord en het initiatief PersVeilig is de toename van het aantal ernstige bedreigingen en geweldsincidenten tegen journalisten. In het onderzoek 'Een Dreigend Klimaat' van prof. dr. Brenninkmeijer en dr. Odekerken, blijkt dat maar liefst 61 procent van de respondenten in 2017 te maken kreeg met bedreigingen. Bij 30 procent van hen gebeurde dit zelfs wekelijks tot maandelijks. Het overgrote deel van de journalisten vindt de ontwikkeling een bedreiging voor de persvrijheid.
Vorig jaar moesten Telegraaf-journalist John van den Heuvel en Parool-journalist Paul Vugts worden beveiligd en werden aanslagen gepleegd op de kantoorpanden van Panorama en De Telegraaf; voorts kregen meerdere columnisten stelselmatig te maken met bedreigende, racistische en seksistische reacties op social media.
Project PersVeilig
PersVeilig omvat:
- Een veiligheidsplan voor redacties met maatregelen die moeten worden getroffen na een bedreiging of geweldsincident, inclusief melding, aangifte en nazorg.
- Een collectieve norm: een overzicht van agressieve en intimiderende gedragingen die door de beroepsgroep als onacceptabel worden bevonden en altijd zullen leiden tot een melding, en indien aan de orde, tot aangifte.
- Politie en OM passen zoveel mogelijk lik-op-stuk-beleid toe in geval van agressie en geweld tegen journalisten. Het OM hanteert een daarbij een hogere strafeis die is vastgelegd in de richtlijnen.
- De website PersVeilig.nl: met o.a. meldpunt en informatie over strafbare feiten, meldingen bij werkgevers en opdrachtgevers, aangifte doen, preventie, scholing en nazorg. De website wordt naar verwachting in het vierde kwartaal van 2019 gelanceerd.
- Trainingen en workshops voor journalisten, studenten, leidinggevenden en HR-functionarissen over omgaan met agressie en geweld.
In de komende maanden wordt gewerkt aan de ontwikkeling van de verschillende onderdelen. Naar verwachting zal PersVeilig in november 2019 operationeel worden.
Zie ook www.persveilig.nl