Onderzoek witwassen bitcoins
Vandaag start het onderzoek bij de rechtbank Midden-Nederland naar het witwassen van ca. tien miljoen euro aan bitcoins in de periode januari 2014 tot september 2015. Zes mannen staan terecht, drie 'bankiers' en drie van hun klanten die de bitcoins, deels verdiend met handel via ondergrondse sites, omwisselden in contant geld.
De verdenking
Dit onderzoek gaat over het witwassen van bitcoins door deze in te wisselen voor contant geld. In de periode die is onderzocht, van 1 januari 2014 tot en met 29 september 2015, werd een bedrag van bijna tien miljoen euro witgewassen.
De verdachten
In totaal zijn er dertien verdachten in dit onderzoek. In januari 2018 wordt de zaak tegen zes van hen behandeld. Het betreft drie verdachten van 21, 25 en 29 jaar die de bitcoins zouden hebben witgewassen door ze in te wisselen voor contant geld. De drie andere verdachten, van 29, 39 en 44 jaar, zijn klanten die de bitcoins met criminele activiteiten hadden verkregen. De overige zeven verdachten zullen in afzonderlijke zaken worden behandeld.
Het witwassen is ten laste gelegd als opzetwitwassen en/of schuldwitwassen: de verdachten wisten dat de bitcoins waren verkregen vanuit criminaliteit. Naast het witwassen worden de drie ‘bankiers’ verdacht van het deel uitmaken van een criminele organisatie. De twee oudsten van hen worden gezien als de oprichters of leiders van de criminele organisatie. Een van deze twee wordt daarnaast beschuldigd van wapenbezit; de ander van het witwassen van nog eens 100 bitcoins.
De drie klanten wordt ook het witwassen van de bitcoins verweten. De 44-jarige man wordt daarnaast beschuldigd van de handel in harddrugs en de voorbereidingen daartoe; de 29-jarige klant van verboden wapenbezit, en de 39-jarige klant van het bezit van harddrugs, hennep en een wapen.
De werkwijze
De drie ‘bankiers’ namen de bitcoins in en na gebruik van zogenoemde mixerdiensten werden ze via de reguliere Bitcoin Exchange ingeruild voor euro’s. Dit geld werd op tientallen rekeningen gezet, van henzelf, van door hen opgerichte rechtspersonen/stichtingen en van katvangers, ook in het buitenland, en vervolgens weer opgenomen als contant geld. De bankiers boden hun klanten volledige anonimiteit en de klanten betaalden hier een commissie van circa tien procent voor, terwijl een commissie van 0,25 tot 1,0 procent gebruikelijk is. De bitcoins die werden ingeleverd waren deels afkomstig van de handel op DarknetMarkets. Het ging om hoge bedragen en een hoge frequentie. In een jaar tijd vonden er 365 uitgaande trades plaats met een gemiddeld bedrag van 20.000 euro. Sommige klanten wisselden wekelijks bitcoins in voor contant geld.
Waarom is dit witwassen
Er is geen legale economische verklaring voor de herkomst van de bitcoins. Het spoor van het geld (de ‘papertrail’) werd onderbroken door contante opnames. Er werden grote hoeveelheden contant geld vervoerd. Er vonden veel transacties plaats. De beloning voor het wisselen van de bitcoins was bovenmatig hoog.
Aanleiding
Dit onderzoek is gestart op basis van restinformatie uit twee andere onderzoeken, een onderzoek naar factuurfraude in Midden-Nederland en een internationaal onderzoek naar drugshandel.
Onderzoekshandelingen
De opsporingsmiddelen die in dit onderzoek zijn ingezet zijn: observatie, tappen, stelselmatige informatie-inwinning, pseudokoop, infiltratie, verkeersgegevens telefonie, identificerende gegevens, historische gegevens, onderzoek naar de blockchain door een deskundige.
De zitting
De zitting tegen de zes verdachten vindt plaats op zes dagen: 23, 24, 25, 29 en 30 januari en 1 februari 2018. Het requisitoir zal naar verwachting worden uitgesproken op woensdagmiddag 24 januari, dan wel op donderdag 25 januari.
De officieren
De officieren van justitie zijn mevr. mr. A. Schaafsma van het Functioneel Parket, en mevr. mr. J. Bonnes van het Arrondissementsparket Rotterdam.